νάνοι αστέρες

(Αστρον.). Κατηγορία αστέρων που έχουν φαινόμενο μέγεθος αμυδρότερο του απόλυτου μεγέθους. Οφείλουν την ονομασία τους στον Δανό αστρονόμο Χέρτσμπρουνγκ, ο οποίος παρατήρησε ότι υπάρχει σαφής διαφορά ανάμεσα στους ερυθρούς αστέρες μεγάλης και μικρής απόλυτης λαμπρότητας και τους ονόμασε αντίστοιχα γίγαντες και ν. Και οι δυο έχουν την ίδια θερμοκρασία, το ίδιο χρώμα και τον ίδιο φασματικό τύπο, οι ν. όμως έχουν μικρή διάμετρο και επομένως, μικρότερη επιφάνεια και λαμπρότητα. Ιδιαίτερης κατηγορίας και σπουδαιότητας είναι οι λεγόμενοι λευκοί ν. (βλ. λ.), που είναι πολύ αμυδρότεροι των αστέρων της κύριας σειράς. Μερικοί από αυτούς είναι κίτρινοι και ένας τουλάχιστον κόκκινος. Η μάζα τους είναι περίπου το 1/2 της μάζας του Ήλιου. Ο συνοδός του Σείριου υπήρξε ο πρώτος γνωστός εκπρόσωπος της σειράς. Ανάμεσα στους πιο κοντινούς αστέρες είναι γνωστοί περίπου 250, εξαιτίας της μικρής φωτεινότητάς τους. Η θερμοκρασία τους κυμαίνεται από 4.000° έως 40. 000° και οι γραμμές τους στο φάσμα είναι πολύ πλατιές εξαιτίας της μεγάλης πυκνότητας, όπως άλλωστε απαιτεί και η γενική θεωρία της σχετικότητας.